جدال استارت‌آپ‌ها و دولت در زمین دارو
تاریخ انتشار: ۳ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۴۸۳۳۶۴
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، این مناقشات درحالی در جریان است که طی یک دهه اخیر تعارضات مشابهی میان لایه سنتی و استارت‌آپی ارائه خدماتی مانند تاکسی، فروش کالاهای سوپرمارکتی، خودرو و مسکن نیز وجود داشت و سرانجام چاره‌ای جز پذیرش این تغییر و سازگار‌کردن مدل سنتی با نوآوری‌های ارائه شده باقی نماند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«آمازون» به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین پلتفرمهای حوزه تجارت الکترونیک، از سال گذشته پلت‌فرم Amazon Pharmacy را به‌عنوان داروخانه آنلاین به زیرمجموعه‌های خود اضافه کرده است. این پلت‌فرم خارجی که با ارسال رایگان و تحویل دو روزه، سفارش‌های دارویی آنلاین را قبول میکند، نه‌تنها به سیستم بهداشت و درمان کشور آمریکا متصل است و داروهای نسخه‌‌ای را نیز ارائه میکند، بلکه طرح‌‌های تخفیفی خاصی برای کاربران فاقد بیمه در نظر گرفته است تا هزینه‌های درمان این افراد اندکی کاهش پیدا کند.
تعارض منافع یا سلامت جامعه؟متولیان بهداشت و درمان معتقدند موضوع سلامت موضوع حساسی است و دخیل‌کردن استارت‌آپ‌هایی که در قالب یک بازارگاه، بستری برای فروش آنلاین دارو و مکمل را فراهم می‌کنند، سیستم نظارتی این بخش نسبت به زنجیره تامین و توزیع دارو را مختل میکند.
با این حال استارت‌آپ‌ها معتقدند نه‌تنها اختلالی در این زمینه ایجاد نمی‌کنند، بلکه می‌توانند بر شفافیت این روند بیفزایند. از سوی دیگر فعالان استارت‌آپی معتقدند مخالفت‌ها و سنگ‌اندازی‌‌های این بخش‌ها، بیشتر به دلیل منافعی است که برای بخشی خاص در این عرصه وجود دارد. در آمار‌هایی که مدتی پیش از سوی دیوان محاسبات منتشر شد آمده بود که از حدود ۱۳ هزار داروخانه فعال در کشور، مجوز نزدیک به هزار داروخانه به‌نام افرادی است که در نهادهای تصمیم‌گیر حوزه بهداشت و درمان فعالیت دارند.
برخی از فعالان استارت‌آپ‌ها معتقدند که بخشی از مخالفت‌ها با فروش آنلاین دارو به دلیل همین منافع خاص موجود در این عرصه است. از سوی دیگر با توجه به آنکه از میان تمام داروخانه‌های کشور تنها ۲۱۳ داروخانه مجوز فروش آنلاین دارند، برخی بر رانتی‌بودن این جریان اعتراض و اظهار کردند که دادن مجوز فروش آنلاین به‌شمار خاصی از داروخانه‌ها انحصار ایجاد میکند.
با این حال، منان حاجی‌محمودی، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی در یک گفت‌وگوی کلاب‌هاوسی با عنوان «نوآوری در سلامت یا تداوم ناصرخسرو» این شائبه را رد میکند و می‌گوید: تمامی داروخانه‌ها امکان دریافت این مجوز را دارند و هیچ انحصاری در کار نیست.
وی می‌گوید: چنانچه داروخانه‌‌ای در یک سال گذشته سابقه تخلفاتی مانند گران‌فروشی، فروش کالای قاچاق و عدم‌حضور مسوول فنی را نداشته باشد، واجد شرایط دریافت مجوز فروش آنلاین خواهد بود. اکنون تنها مجوزی که در زمینه امکان فروش آنلاین داروهای بدون‌نسخه و مکمل‌‌ها وجود دارد، به داروخانه‌ها اجازه می‌دهد که وبسایت اختصاصی برای خود ایجاد کنند و بر بستر این وبسایت و با نظارت پزشک داروخانه، اقدام به عرضه آنلاین برخی اقلام مجاز کنند.
با این حال همین داروخانه‌های دارای مجوز، اجازه ندارند فروش این اقلام را در پلت‌فرم‌‌‌هایی که به‌صورت بازارگاهی (market place) طراحی شده و مجموعه‌‌ای از داروخانه‌ها را در بستری واحد گرد هم می‌‌آورند، انجام دهند. الزام به فروش دارو بر دامنه (دامین) مشخصی که متعلق به همان داروخانه باشد، باعث شده تا داروخانه‌ها از همکاری با این استارت‌آپ‌ها منع شوند و حتی نامه‌‌هایی خطاب به آنها صادر شود.
در این نامه‌ها صریحا تاکید شده چنانچه همکاری با پلتفرمهای استارت‌آپی خاصی ادامه پیدا کند، مجوز فروش آنلاین این داروها باطل خواهد شد.
نوشین محمدحسینی، سرپرست دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو در پاسخ به این سوال که چرا داروخانه‌‌هایی که مجوز عرضه آنلاین دارو را دارند اجازه فروش همان اقلام را بر بستر استارت‌آپ‌های بازارگاهی ندارند، می‌گوید: وب‌سایت‌‌های اختصاصی داروخانه‌ها، تحت‌نظارت سازمان غذا و دارو و دانشگاه‌های علوم پزشکی است؛ درحالی که امکان چنین نظارتی بر پلتفرمهای بازارگاهی عرضه دارو و مکمل وجود ندارد.
وی می‌افزاید: بررسی‌‌های ما نشان داده در برخی موارد، داروها و مکملهای ارائه‌شده از سوی این پلتفرمها، داروهای قاچاق و بدون‌مجوز بوده یا در حین ارسال تخریب شده است. محمدحسینی تاکید میکند که سایت داروخانه‌ها مسوول فنی و پزشک متخصصی دارد که می‌تواند پاسخگوی سوالات کاربران باشد و بر داروهای دریافتی نظارت کند، درحالی که پلتفرمهای بازارگاهی چنین امکانی ندارند.
وی می‌گوید چنانچه این پلتفرمها استانداردهای موردنظر «غذا و دارو» را برآورده کنند، این سازمان هیچ مخالفتی با عرضه در بستر پلتفرمهای دارای استاندارد سلامت ندارد و آنچه باعث مناقشه میان استارت‌آپ‌ها و سازمان غذا و دارو شده است، اقدام بدون مجوز، خارج از استاندارد و بدون نظارت داروساز در این استارت‌آپ‌هاست.
یک بام و دو هوا؟با این‌حال استارت‌آپ‌ها نظر دیگری دارند. آنها تاکید می‌کنند که تمامی داروخانه‌‌هایی که در بازارگاه پلتفرمهای استارت‌آپی ثبت شده‌اند، داروخانه‌های دارای مجوز عرضه آنلاین از سازمان غذا و دارو هستند و از آنجا که تمامی مراحل ارائه این داروها با جزئیات کامل ثبت و ضبط می‌شود، شفافیت در این پلتفرمها بیش از فروش حضوری دارو یا بر بستر سایت‌‌های اختصاصی داروخانه‌هاست.
مسعود تاج‌فرد، همبنیانگذار «اسنپ‌‌دکتر»، در گفت‌وگویی که در یک روم کلاب‌هاوسی برگزار شد گفت: حساسیت ثبت و ضبط تمامی فرآیند فروش دارو بر بستر این پلتفرمها به‌حدی است که حتی مسیر حرکت پیک تا زمان تحویل دارو نیز قابل رصد و پیگیری است، اما سازمان غذا و دارو معتقد است تا زمانی‌که امکان رصد این اطلاعات ثبت و ضبط شده برای سازمان و وزارت بهداشت میسر نباشد، نمی‌‌توان روی این امر حساب کرد.
محمدحسینی در پاسخ به این سوال که چطور ممکن است اقلام یک داروخانه مورد تایید سازمان غذا و دارو تقلبی یا قاچاق باشد، می‌گوید: در حال‌حاضر و طبق قوانین کشور ما داروخانه، تنها محل مورد اعتماد عرضه دارو و مکمل است. وی اضافه میکند: قیمت برخی از مکمل‌هایی که بر بستر پلتفرمهای بازارگاهی عرضه می‌شود حتی کمتر از قیمتی است که شرکت‌های پخش دارو به داروخانه‌های تحویل می‌دهند و این نشان می‌دهد که این دارو و مکمل یا فیک است یا از جایی غیر از زنجیره تامین وارد این پلت‌فرم شده است.
محمدحسینی تاکید میکند که ما نمی‌توانیم مطمئن باشیم محصولی که به‌نام داروخانه روی این پلتفرمها عرضه می‌شود آیا واقعا از داروخانه تهیه شده است یا خیر و می‌افزاید: به دلیل وجود چنین تردیدهایی، باید موضوع فروش این اقلام در استارت‌آپ‌های بازارگاهی بیشتر بررسی شود.
با این وجود، فعالان استارت‌آپی معتقدند: در پلتفرمهای بزرگ، عرضه برخی کالاها با چنین تخفیف‌‌های زیادی امری بسیار معمول است. کما اینکه مشاهده می‌شود آمازون نیز برای برخی موارد، تخفیف‌‌های ۴۰ تا ۸۰درصدی بر روی اقلام لحاظ میکند. کالا‌هایی که اختلاف قیمتی زیادی با بازار دارند، عموما در قالب پروموشن و با هدف جلب مشتری جدید عرضه می‌شوند و سود پلت‌فرم در جذب کاربران بیشتر است، نه اختلاف قیمتی آن مکمل خاص.
با این‌حال آنها تاکید دارند چنانچه نهادها همکاری کنند و شرایط را مشخص کنند، حاضربه رعایت شرایط خواهند بود و حاضرند تمامی شفافیت‌‌های مدنظر سازمان را رعایت کرده و مجوزهای لازم را دریافت کنند.
استارت‌آپ‌ها در لیست‌سیاه وزارت بهداشتمعاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی درباره علت مخالف وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو با بحث فروش مکملهای دارویی بر پلت‌فرم استارت‌آپ‌های بازارگاهی می‌گوید: از نگاه متولیان بهداشت و درمان، عرضه دارو و مکملهای دارویی بر بستر پلتفرمهای آنلاین با چند چالش جدی مواجه است. ممکن‌نبودن تایید اصالت نسخه، اصالت دارو، اصالت بیمار و ارتباط مستقیم میان بیمار و داروساز، از جمله اصلی‌‌ترین عللی هستند که باعث مخالف با این پلتفرمها شده‌اند.
حاجی‌محمودی تصریح میکند: چنانچه این موارد رفع شوند و امکان مشاهده اطلاعات و هویت داروخانه عرضه‌کننده دارو بر بستر آن پلت‌فرم بازارگاهی موجود باشد، سازمان هیچ مخالفتی با عرضه نخواهد داشت؛ کما اینکه اکنون استارت‌آپ‌هایی وجود دارند که با رعایت این شرایط بدون هیچ مخالفتی در حال کارند.
همبنیانگذار «اسنپ‌‌دکتر» معتقد است این پلتفرمها کاملا امکان احراز هویت بیمار را از طریق تطبیق کد‌ملی و شماره موبایل بیمار از طریق سامانه شاهکار دارا هستند و اصالت‌سنجی بیمار در همین حد نیز در زمان فروش حضوری دارو انجام نمی‌شود. اکنون استارت‌آپ‌های حوزه سلامت به دلیل دسترسی‌نداشتن به سامانه نسخه الکترونیک، ناچار به استفاده از عکس نسخه کاغذی و یا جابه‌جایی نسخه با پیک بین پزشک و بیمار هستند.
مهدی خدادادی، همبنیانگذار استارت‌آپ «دکتر ساینا» در پاسخ به اینکه چرا هنوز استارت‌آپ‌ها از این سامانه که امکان اصالت‌سنجی کامل نسخه را برای سازمان غذا و دارو فراهم میکند استفاده نمی‌کند، می‌گوید: بارها برای دسترسی پیداکردن به این سامانه به بیمه‌ها مراجعه کردیم اما آنها صریحا اعلام کردند که به‌دستور وزارت بهداشت، استارت‌آپ‌های حوزه سلامت در لیست‌سیاه قرار گرفته‌‌اند و مقرر شده تا امکان دسترسی به این سامانه برای آنها فراهم نشود.
خدادادی، در پاسخ به ابهام دیگر که چرا هویت داروخانه‌ها در پلتفرمهای بازارگاهی مشخص نمی‌شود، می‌گوید: این سوالی است که باید از وزارت بهداشت و متولیان دیگر این حوزه پرسید، زیرا این بخش‌ها کار را به جایی رسانده‌‌اند که داروخانه‌ها از ذکر نامشان در پلتفرمهای بازارگاهی بر حذر هستند و بارها نامه‌‌هایی برایشان ارسال شده و آنها را تهدید به لغو مجوز فروش آنلاین کرده‌اند.
نظام سلامت شنوا نیستگلایه اصلی نظام سلامت از استارت‌آپ‌های این حوزه، اقدام بدون مجوز و پیش‌روی بیش از حد است؛ درحالی که استارت‌آپ‌ها معتقدند قانون شفافی درباره نوع فعالیت و ماهیت این کسب‌وکارهای خاص وجود ندارد و نمی‌‌توان تا تصویب قانون بیکار نشست. فعالان استارت‌آپی تاکید دارند که ذات استارت‌آپ، ایجاد جریان‌های تازه در هر حوزه و برهم زدن معادلات روتین است و اگر قرار باشد سرعت تغییرات خود را متناسب با چارچوب‌های قانون‌گذاری کشور آهسته کنند، چابکی و نوآوری خود را از دست می‌دهند.
الهام توسلی، یکی از داروسازان کشور که در گفت‌وگوی کلاب‌هاوسی اخیر با این موضوع شرکت داشت، معتقد است که حساس‌بودن مساله دارو و امکان سوءاستفاده‌ها و عوارضی که می‌تواند برای یک فرد ایجاد کند اقتضا میکند که حساسیت زیادی روی این موضوع داشت و حتی در مواردی مانند همکاری با استارت‌آپ‌ها که صرفا قصد تسهیلگری و بهبود شرایط را دارند، باید محتاطانه قدم برداشت.
مدیران استارت‌آپ‌های حوزه سلامت متفق‌القول اعلام کردند که حاضر به تعامل و شنیدن دغدغه‌های دولت و تطبیق شرایط با خواسته‌ها و چارچوب‌های مورد انتظار آنها هستند، اما یا چنین جلساتی برگزار نمی‌شود و یا با نگاه بالا به پایین متولیان این حوزه، حصول توافق را دور از دسترس میکند.
تاج‌فرد تاکید میکند که انتقادات مطرح‌شده از سوی سیاستگذاران نشان می‌دهد که آنها درک درستی از پتانسیل‌‌های فضای دیجیتال ندارند و گویا حرفهای فعالان این بخش را نمی‌‌شنوند، زیرا اگر صریحا خواسته‌های آنها مطرح شود، استارت‌آپ‌ها می‌توانند راهکاری برای آن دغدغه خاص ارائه دهند و در کمتر از یک‌ماه تمامی خواسته‌های نهاد قانون‌گذار را پیاده‌سازی فنی کنند.
خدادادی تصریح میکند که کندی پیشرفت کارها در سازمانی مانند وزارت بهداشت به حدی است که حتی بیمه‌ها نیز مسیر میانبری برای اجرای طرح نسخه الکترونیک در پیش گرفتند و با دستور مستقیم ریاست‌جمهوری و بدون گذر از مسیر وزارت بهداشت، این امر را اجرایی کردند. وی می‌افزاید: پیش‌بینی چنین مسیر جایگزینی تنها به این دلیل در اختیار بیمه‌ها قرار گرفت که منافع دولت در آن نهفته بود، اما از آنجا که منافع کارآفرینان بخش‌خصوصی برای کسی اهمیت ندارد، هیچ گام رو به جلویی برای حل مشکلات و تعارضات این گروه برداشته نمی‌شود.
سجاد موسوی، عضو مرکز پژوهش‌های مجلس در گفت‌وگوی کلاب‌هاوسی مذکور تاکید کرد که حتی عرضه حضوری دارو در شرایط فعلی نیز باگ‌‌های زیادی دارد و با وجود سامانه‌‌ای مانند «تی‌‌تک» (TTAC) که سامانه اختصاصی سازمان غذا و دارو برای کنترل روند توزیع دارو و مبارزه با قاچاق است نیز هنوز امکان رصد کامل زنجیره تامین و توزیع داروها میسر نیست. در نتیجه نباید در مورد عملکرد استارت‌آپ‌ها ایده‌آل گرایانه به موضوع نگاه کرد، بلکه باید با همراهی و تعامل درست، به‌رفع تدریجی دغدغه‌های طرفین کمک کرد.
وی همچنین ادامه داد که اکنون حاکمیت کشور در بسیار از موضوعات از تحولات جامعه عقب افتاده است و باید زمینهای فراهم شود تا این دو لایه بتوانند همگام شوند. موسوی معتقد است اتصال پلتفرمهای دیجیتال و استارت‌آپی به سامانه‌‌هایی مانند تی‌‌تک و نسخه الکترونیک، به‌خوبی می‌تواند شفافیت مورد انتظار سازمان و وزارت بهداشت را برآورده کند.
محسن عامری، مدیر اجرایی گفت‌وگوی دولت و بخش‌خصوصی در گفت‌وگو با رادیو ایران تاکید کرد که به‌صورت زوری و دستوری نمی‌‌توان جریان دیجیتالی‌شدن را متوقف کرد. حرکت به سمت دیجیتالی‌شدن و انتقال بخش‌های مختلف زندگی روزمره به فضای‌مجازی دیگر اجتناب‌ناپذیر است و باید پذیرفت که حوزه‌های حساسی مانند سلامت نیز از این تغییر مصون نیستند.
نبود تفاهم و درک متقابل میان لایه سنتی قانون‌گذاری و فضای نوآور استارت‌آپی، بارها باعث مناقشات در حوزه‌های گوناگون شده اما پیشرفت‌های تکنولوژیک اجتناب‌ناپذیرند و این قانون‌گذار است که باید سرعت خود را با رشد این کسب و کارها همگام کند.
پربیننده ترینمنبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: استار تاپ سازمان غذا و دارو فعالان استارت آپ مجوز فروش آنلاین بهداشت و درمان استارت آپ وزارت بهداشت استارت آپ ها داروخانه ها آنلاین دارو پلت فرم دارو و مکمل استارت آپی قانون گذار کلاب هاوسی پلت فرم پلت فرم ها گفت وگوی بر بستر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۴۸۳۳۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بلای وحشتناکی که یک قرص به ظاهر ساده بر سرتان می‌آورد
اگر عادت به مصرف داروهایی دارید، که پزشک آنها را تجویز نکرده و دلیل انتخاب‌تان توصیه‌ای دیگران است، باید بدانید که بروز علائم بیماری در همه افراد یکسان نیست و داروها هم پاسخگویی یکسان برای همه ندارند.
همشهری آنلاین در گزارشی نوشت: حذف ارز ترجیحی داروها، قیمت داروی بدون و نسخه یعنی OTCها را هم افزایش داده چون پوشش بیمه‌ای ندارند. به‌نظر می‌رسد که این افزایش قیمت تا حدودی افزایش بی‌رویه مصرف داروهای بدون نسخه را کنترل کرده باشد. این نکته را دکتر سیدعلی فاطمی، نایب‌رئیس سابق انجمن داروسازان ایران عنوان میکند. به‌گفته این کارشناس حوزه دارو، مسکن‌ها و داروهای سرفه بیشترین مصرف را به‌عنوان داروهای OTC دارند. البته میزان مصرف این داروها در ایران و جهان تقریبا یکسان است و واقعی شدن قیمت این داروها پس از اصلاح سیاست‌های ارزی و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی ما را هم‌رتبه بقیه کشورها از نظر میزان مصرف قرار داده است.
عوارض حاد و مزمن
فاطمی با اشاره به فرهنگ خرید دارو بدون ردوبدل شدن اطلاعات بیمار عنوان میکند: برای فروش دارو به بیمار یا هر فرد مراجعه‌کننده باید شرح حال کامل و مشکل به دکتر داروخانه ارائه شود، اما خرید داروهای بدون نسخه در داروخانه‌های کشور در حالی انجام می‌شود که هیچ شرحی درباره بیماری و داروی مورد نیاز بیماران رد و بدل نمی‌شود. این فرهنگ تقریبا بین مردم جا افتاده و آنها هم نیازی به ارائه این توضیحات نمی‌بییند و مستقیما دارو را مطالبه می‌کنند. داروساز هم براساس ضوابطی که وجود دارد، این داروها را عرضه میکند.
او با تاکید بر این که داروهای OTC به‌معنای صددرصد بی‌خطر نیستند، ادامه می‌دهد: این داروها می‌توانند عوارض حاد و مزمن هم داشته باشند. عوارض حاد آنهایی هستند که مصرف‌کننده بلافاصله بعد از خوردن دارو با آن مواجه می‌شود و در عوارض مزمن هم فرد ممکن است سال‌ها بعد با مشکلات ناشی از مصرف این داروها مواجه شود. به‌عنوان مثال اگر کسی مشکلات کلیوی داشته باشد، با مصرف آنها به‌تدریج دچار نارسایی می‌شود.
مصرف آسیب‌زای ۴ استامینوفن
فاطمی با اشاره به مصرف بالای استامینوفن در کشور بیان میکند: این دارو را مردم به‌عنوان یک داروی بی‌ضرر یا کم‌ضرر می‌شناسند اما عوارض این دارو هم درصورت مصرف بی رویه قابل توجه است. اگر بیمار ۴ استامینوفن ۵۰۰ میلی‌گرمی در روز استفاده کند دچار مسمومیت کبدی یا کما خواهد شد.
او تاکید میکند: همین حالا حدود ۲۰۰ مسکن در فهرست دارویی کشور وجود دارد که همه آنها درصورت خرید بدون نسخه باید طبق دستور و توصیه پزشک داروخانه مورد مصرف قرار بگیرد که شاهد چنین چیزی هم نیستیم.
عفونت را خودسرانه درمان نکنید
این کارشناس دارویی درباره عوارض مصرف خودسرانه داروهای بدون نسخه عنوان میکند: برخی در مواجهه با اسهال به‌دنبال داروهای بدون نسخه برای رفع مشکل هستند، اما موارد عفونی اسهال را نباید با مصرف خودسرانه دارو، درمان کرد. باید عفونت موجود در بدن فرد درمان شود. در این باره بیمار نباید اقدام به مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها هم کند چون آنتی‌بیوتیک جزو داروهای OTC نیست.
عوارض نسل قدیم سرماخوردگی‌ها
فاطمی با اشاره به این که داروهای OTC برای سرماخوردگی یا حساسیت‌های فصلی نسل قدیم و جدید دارند، توضیح می‌دهد: نسل قدیم این داروها خواب‌آوری شدید دارند و فرد درصورت مصرف بیش‌از اندازه آنتی‌هیستامین‌ها در فعالیت کاری و رانندگی با مخاطراتی مواجه می‌شود. نسل جدید این داروها خواب‌آوری کمتری دارند اما OTC نیستند و باید از سوی پزشک تجویز شوند.
داروی توصیه‌ای نخرید
به گفته این کارشناس دارویی، فرهنگ بد دیگری که در کشور ما وجود دارد این است که فرد دارویی که استفاده و تجربه مصرف آن را دارد، به دیگران توصیه میکند.
فاطمی در توضیح بیشتر بیان میکند: این فرهنگ غلطی است چون حتی سردرد در افراد یکسان نیست و برای خرید داروی مسکن باید شرح حال از سوی دکتر داروخانه گرفته شود. نکته مهم این است که هر درد یا سردردی با هر مسکنی برطرف نمی‌شود. به همین دلیل انواع و اقسام مسکن‌ها در بازار دارویی کشور وجود دارد و پزشکان یا دکتر داروخانه می‌توانند بر اساس نیاز بیمار آن را تجویز کند. دردهای قاعدگی، مفاصل یا سردرد با مسکن‌های متفاوت، پاسخگویی مختلف دارند، تجویز به‌اصطلاح عمه و خاله برای مصرف داروها، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
نظر پزشک را بپرسید
فاطمی با بیان این که تداخلات دارویی هم باید مدنظر قرار بگیرد، عنوان میکند: تداخلات دارویی درباره داروهای OTC اهمیت زیادی دارد. این داروها با داروهای انعقاد خون تداخل مصرف دارند.
او ادامه می‌دهد: فرد مبتلا به بیماری‌های قلبی که داروی وارفارین استفاده میکند نباید داروهای OTC را بدون تجویز پزشک مصرف کند. حتی مصرف همزمان آنتی‌بیوتیک و مسکن هم می‌تواند کارایی آنها را تحت‌تأثیر قرار دهد.
به گفته این کارشناس دارویی، اوتی‌سی‌ها همچنین می‌توانند جذب ویتامین را مختل کنند و به همین دلیل کسانی که مصرف بالایی در داروها دارند باید از دکتر داروخانه درباره تداخلات دارویی اطلاعات لازم را بگیرند تا اثربخشی داروی اصلی که استفاده می‌کنند کمتر نشود و مشکلاتی برای بیماران ایجاد نکند.
فاطمی با بیان این که خواندن بروشورهای دارویی هم اهمیت زیادی دارد، عنوان میکند: البته فرهنگ خواندن بروشور یا دستور مصرف داروها در ایران کم‌رنگ است و به نوعی مردم توجهی به آنها ندارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که درصد کمی از مردم هنگام خرید دارو، بروشور آن را مطالبه و مطالعه می‌کنند یا درباره دارو اطلاعات کامل را از مسئول فنی یا دکتر داروخانه می‌گیرند. درحالی‌که این مسئله اصل ضروری خرید دارو است و باید از عوارض جانبی، میزان مصرف و احتمال تداخل آن با داروهای دیگر مطلع شد.
او تاکید میکند: توصیه جدی این است که هر نوع داروی بدون نسخه الزاما از داروخانه و با نظر دکتر داروخانه تهیه شود. درصورت عدم‌دسترسی به بروشور داروها، سایت های معتبر در اینترنت منابع خوبی برای کسب اطلاعات لازم هستند. این منابع معتبر به راحتی در دسترس مصرف‌کنندگان قرار دارد و می‌توان هشدارهای دارویی را در آنها مطالعه کرد.
این کارشناس دارویی هشدار می‌دهد که استفاده طولانی‌مدت از داروهای OTC توصیه نمی‌شود چون می‌تواند هم عوارض جانبی داشته باشد و هم برخی از آنها به‌تدریج اثربخشی خود را از دست خواهند داد.
اثر معکوس برخی داروها
اینطور گفته می‌شود که مصرف مداوم داروها باعث کاهش اثربخشی آنها می‌شود و فاطمی در این باره می‌گوید: این مسئله درباره همه داروهای OTC صدق نمی‌کند. مثلا درباره آنتی‌بیوتیک‌ها اگر بدون نسخه تهیه و بدون تجویز پزشک مصرف شود، باکتری‌های بدن با آنها سازگاری پیدا میکند و باید آنتی‌بیوتیک‌های قوی‌تر تجویز شود.
او ادامه می‌دهد: در برخی داروهای ضداسهال و ضداحتقان بینی هم این مسئله وجود دارد و اگر زیاد استفاده شود می‌تواند اثر معکوس هم داشته باشد. داروهای ضدیبوست هم می‌توانند این شرایط را به‌وجود بیاورند. عمده آنها گیاهی هستند و بهتر است هر چند وقت یک‌بار تغییر کنند.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است